پيش از اينکه ديدگاهي وجود داشته باشد، برودت بود. چندتا سايتي هم Ú©Ù‡ بودند مونوپولي اخبار Ùˆ گزارش Ùˆ تØÙ„يل را بخود اختصاص داده بودند. بعضي از معدود سايتها هم Ú©Ù‡ ماهيتا مخال٠سلطه جويي بودند در چنبرهء خواستها Ùˆ دستورات تشکيلاتي قرار Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ Ùˆ ÙŠÚ© گام به جلو بر مي داشتند Ùˆ دو گام به عقب.
ديدگاه آمد Ùˆ اين سنّت را شکست. هشت سال پيش با frontpage سايت درست کردم. هر مطلب را scan کردم Ùˆ دانه دانه چيدم. در اوائل کار هرکس Ú©Ù‡ سري به ديدگاه مي زد، برچسبي مي زد Ùˆ مي Ø±ÙØªØŒ Ú¯ÙØªÙ†Ø¯ مجاهدم. Ú¯ÙØªÙ†Ø¯ رژيمي هستم (اين را دوستان مي Ú¯ÙØªÙ†Ø¯). Ú¯ÙØªÙ†Ø¯ توده اي ام. اکثريتي هستم. هرکس از نقطهء تضاد خود با ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÙŠ Ú©Ù‡ با آن دست به گريبان بود، زخم مي زد. اما کوتاه نيامدم.
هد٠مشخص بود. ØØ¯Ø§Ù‚Ù„ براي خودم. موازين هم با وجود اينکه نانوشته بودند، برايم مثل روز روشن بود. هر ديدگاهي بايد منتشر مي شد. هر ديدگاه Ùˆ نقطه نظري Ùˆ تØÙ„يل Ùˆ خبري بايد گزارش مي شد. مي دانستم Ú©Ù‡ اين ÙŠÚ© نگرش راست است. مگر مي شود Ú†Ù¾ بود Ùˆ ديدگاه ÙØ§Ø´ÙŠØ³Øª را منتشر Ùˆ بازتکثير کرد. اما به عمد وارد اين راست روي شده بودم. براي درک اين نگرش، بايد شناخت از Ù…ØÙŠØ· Ùˆ شرايط روز داشته باشيم. در آن زمان، نگرش ها در بارهء آزادي بيان، آزادي انديشه، نگرشي به غايت تنگ نظرانه بود. در مقابل چنين نگرشي، بايد در منتها اليه قرار مي Ú¯Ø±ÙØªÙ…. آنها تنگ نظر بودند، من بايد به هر نوشته اي اجازهء نشر بدهم. هر Ú†Ù‡ آنها خود را Ù…ØØµÙˆØ±ØªØ± مي کردند، ديدگاه درب هايش را بازتر مي کرد. هرچه آنها اصرار به رعايت اصول Ùورموله شدهء سالهاي 40 داشتند، ديدگاه موضعي در تضاد با آن نگاه مي داشت. آگانه مي دانستم Ú©Ù‡ اين ÙŠÚ© جنگ عريان ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÙŠ Ø§Ø³Øª.
تهمت مي زدند Ú©Ù‡ سوپرمارکت راه انداخته اي. آنها عادت به دکان Ú©ÙˆÚ†Ú© بقالي سر Ú©ÙˆÚ†Ù‡ داشتند. هر کس ماست Ùˆ کره اش را مي بايست از بقالي سر کوچهء خودش بخرد. هنوز هم Ú©Ù‡ هنوز است برخي به اين روش بسنده کرده Ùˆ Ùقط از سر Ú©ÙˆÚ†Ù‡ خريد مي کنند. نظام پيچيدهء ميديا را مي خواهند با روشهاي پيش پا Ø§ÙØªØ§Ø¯Ù‡ Ùˆ تنگ نظرانه همخوان Ùˆ همسو بکنند. شده اند مثل دکترهايي Ú©Ù‡ در بهترين بيمارستانها Ùˆ با برخورداري از عاليترين دانش پزشکي، پيش از انجام عمل جراØÙŠØŒ ورد Ùˆ دعا مي خوانند. مي گويند بسم الله الرØÙ…Ù† رØÙŠÙ…. خوب اگر خدا مي تواند Ø´ÙØ§ بدهد تو چکاره اي؟ پس نقش تو چيست؟ اگر روش Ùˆ برخورد اين قبيل بقالها با رسانه عمومي کارکرد داشت پس هنوز Ú©Ù‡ هنوز بود بايد مي توانستيم با پلي کپي کارها را پيش ببريم. اصلا علم ميديا براي Ú†Ù‡ چيزي Ùˆ کدام هدÙÙŠ اينقدر گسترده شده است؟ البته مثل هر بقالي مشتري هاي خودشان را هم دارند. مبلغين خودشان را دارند. بالاخره تو اين دهکده اي Ú©Ù‡ آنها زندگي مي کنند جمعيتي زندگي مي کند Ú©Ù‡ به کدخدا Ø§ØØªØ±Ø§Ù… مي گذارد، Ùˆ مثل هر دهکده نشيني از وارد شدن به شهر هراس دارند. براي او Ùˆ بنا به Ú¯ÙØªÙ‡Ø¡ کدخدا، شهر Ù…ØÙ„ ÙØ³Ù‚ Ùˆ ÙØ¬ÙˆØ± است. هواي شهر ها Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ است، شيوع بيماري دامنگير است، آب خوب، غذاي خوب نيست. بهماندن در اين دهکده رضايت مي دهند. در اين دهکده زمين خود را با دست شخم مي زند. سنگ خارا را با سوزن سوراخ مي کنند. دلشان خوش است Ú©Ù‡ کبوتر ØØ±Ù… هستند. متوجه هستيد Ú©Ù‡ منظورم چيست؟ ديدگاه به اين نظر Ùˆ روش انتقاد داشت، Ùˆ از همان روز اول دست از هراس برداشت. متوجه شد Ú©Ù‡ اگر به شهر نرود شهر توسعه ÙŠØ§ÙØªÙ‡ Ùˆ عاقبت دهکده را مي بلعد. Ù¾Ø°ÙŠØ±ÙØª Ú©Ù‡ مي توان Ùˆ بايد اين سنّت را شکست.
در مرور زمان ديدگاه شد آنچيزي که هست. نه ادعا کرد، نه پايش را بيشتر از گليمش دراز کرد.
اما در اين پروسه Ú†Ù‡ اشتباهات ÙØ§ØØ´ÙŠ Ú©Ù‡ نکرد. چقدر انسانهاي خوب Ùˆ انديشمند Ùˆ پاک سرشت را Ú©Ù‡ نيازرد. اما هر موقع Ú©Ù‡ به اشتباه خود پي برد، سريعا Ùˆ بدون هيچ Ù…Ù„Ø§ØØ¸Ù‡Ø¡ کاسبکارانه اي، علنا پوزش خواست Ùˆ سعي در تصØÙŠØ خود کرد. بار ديگر، از همهء آنهايي را Ú©Ù‡ آزردم، بجز دشمن، پوزش مي خواهم. در مورد دشمن بخودم شديدا انتقاد مي کنم Ú©Ù‡ چرا بيشتر نکردم، Ùˆ چرا در مواقعي کمکاري کردم.
برگرديم به اصل موضوع. با اين انديشه ديدگاه به جلو آمد. طبيعتا هرچه جلوتر آمديم، خواستهاي روز تأثير بر روش Ùˆ کارکرد ديدگاه داشت. ديدگاه به جايي رسيده بود Ú©Ù‡ کاربران مشخص خود را داشت. کاربراني Ú©Ù‡ از ÙŠÚ© خصيصهء مشترک برخوردار بودند – همه سياسي هستند. ØªÙØ§ÙˆØª بد را از خوب تشخيص مي دهند. مي دانند چرا روي سايت ديدگاه کليک مي کنند، Ú†ÙŠ مي خواهند Ùˆ بايد بر روي Ú†Ù‡ مطالبي بيشتر تمرکز کنند.
ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ ØØ§Ú©Ù… بر ديدگاه باعث شد Ú©Ù‡ تعداد بيننده ها در ÙŠÚ© روند تصاعدي Ø§ÙØ²Ø§ÙŠØ´ پيدا کنند. ديدگاه براي خودش مرجع شده بود. در ايران بيننده داشت، Ùˆ وقتي Ú©Ù‡ رژيم سايت ها را Ùيلتر کرد، آنها Ú©Ù‡ بايد به ديدگاه سر بزنند باز هم مي آمدند Ùˆ کليک ميکردند. رژيم Ùˆ رژيمي ها Ú©Ù‡ مشتري دائم شده بودند. Ù… خواستند بدانند دشمنانشان Ú†Ù‡ مي گويند Ùˆ Ú†Ù‡ مي نوسند. بارها مشاهده شد موضعي Ú©Ù‡ در ديدگاه ارجØÙŠØª پيدا مي کند، تأثير خود را در آنطر٠مرزها نشان مي دهد. ديدگاه تبديل شد به خاري در دست انسانهاي راديکال Ùˆ مترقي. خاري در چشم دشمن. اما همين خار در چشم دشمن، مورد نامهرباني برخي از دوستان قرار مي Ú¯Ø±ÙØª. ديدگاه رژيمگاه شد، بلندگوي دشمن شد، بي در Ùˆ پيکر شد، Ùˆ... اما از آنجايي Ú©Ù‡ من نيامده بودم Ú©Ù‡ زير پاي رÙيق را خالي کنم، ديدگاه تأسيس نشده بود Ú©Ù‡ در برابر رÙيق ص٠کشي کند، در تمام موارد کوتاه آمدم، پاسخي ندادم، درشتي نکردم، Ùˆ Ø§ØØªØ±Ø§Ù… رÙيق را هميشه داشتم، چرا Ú©Ù‡ هرچه آموخته بودم از همين رÙيقان بود. انسانيت را، پاکدامني، زيبايي در مبارزه Ùˆ سعهء صدر را. هدÙÙ… مشخص بود، ارتقاي ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ مبارزاتي Ùˆ انديشه ورزي. ديدگاه براي کسب قدرت نيامده بود Ùˆ آنها Ú©Ù‡ پرخاش مي کردند را رقيب خود نمي ديد. البته بدون هيچ رودربايستي بگويم، کار سختي بود. خيلي سخت است Ú©Ù‡ به تو بگويند رژيمي اما الويتهاي مبارزه تو را از پاسخگويي Ø¨Ø±ØØ°Ø± دارد. باور کنيد خيلي سخت است. اما گذشت زمان بهترين مرهم اين زخم ها بود. Ùˆ الان Ú©Ù‡ اين چند خط را مي نويسم، ذره اي زخم بر روØÙ… ندارم، بي هيچ کينه Ùˆ دلگيري مي نويسم. به راستي، مگر مي شود از ÙØ±Ø²Ù†Ø¯Ø§Ù† خلق دلگير شد؟ اين عاشقان آزادي، رهروان پيامبران برابري Ùˆ عدالت اجتماعي، اين مبارزان خلق. اينها Ú©Ù‡ مي آيند، در برابر تندر مي ايستند، Ùˆ مي ميرند.
زمان مي گذشت، جشن يکسالگي ديدگاه Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ شد، دو سالگي، سه سالگي.... Ùˆ رژيم به ØÙŠØ§Øª خود ادامه مي داد. پيش از تأسيس ديدگاه، در جمع بندي هاي شخصي خود به اين نتيجه رسيده بودم Ú©Ù‡ ÙŠÚ©ÙŠ از دلايل ادامهء ØÙŠØ§Øª رژيم پراکندگي نيروهاي سرنگوني طلب است. اما براي همدلي، همسويي Ùˆ تشکيل جبههء وسيع، اول بايد ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ هم سويي را دوباره زنده کرد. در اين هشت سال، به اندازه کاÙÙŠ در ديدگاه مطلب منتشر شد. موضوع جبههء وسيع مورد بررسي قرار Ú¯Ø±ÙØª. در له Ùˆ عليه آن نظرها داده شد، اما ØØ±Ú©Øª قابل توجهي انجام نشد.
برداشت خودم را بگويم. برخوردها صوري است. رهبران سياسي در اپوزيسيون علاقه اي نشان نمي دهند (شايد آنها پيچش مو مي بينند). برودت بين نيروهاي سرنگوني طلب آنقدر زياد است Ú©Ù‡ اگر خورشيد هم بيايد روي زمين اين يخها را آب نخواهد کرد. رهبران نيروهاي سرنگوني طلب برخلا٠بدنه تشکيلات آنها، آنقدر از همديگر ديده Ùˆ شنيده Ùˆ مي دانند Ú©Ù‡ در زمان ØØ§Ù„ØŒ ØØ§Ø¶Ø± نيستند پهلوي هم توي ÙŠÚ© قهوه خانه بنشينند Ú†Ù‡ برسد بر سر ميز مذاکره Ùˆ برنامه ريزي براي کشوري به پهناوري ايران. ساده تر اينکه من ØŒ با توجه به مواضع متعدد Ùˆ مختل٠رهبران سياسي، من ديگر به همبستگي ملي اميدي ندارم. تقصير را نه از بدنه بلکه از رهبران سياسي مي دانم. من دليل تشت در اپوزيسيون را در عدم علاقهء رهبران سياسي به Ø§ØªØØ§Ø¯ مي دانم. (شايد ØÙ‚ با آنها باشد. اين را بسپاريم به تاريخ تا قضاوت کند).
به نظر من رهبر سياسي کسي Ùˆ يا نهادي است Ú©Ù‡ چند قدم Ø¢Ù†Ø·Ø±ÙØªØ± را مي بيند. تا آنجايي Ú©Ù‡ من Ùهميده ام رهبران سياسي موقعيت کنوني ميهن را خطير ارزيابي نمي کنند. به باور آنها، همهء آنها، وضع آنقدرها بغرنج نيست Ú©Ù‡ مجبور به نشستن بر سر ميز مذاکره با يکديگر بشوند. Ùکر مي کنند وقت دارند. البته بعضي ها هم به اين نتيجه رسيده اند Ú©Ù‡ اگر ØØªÙŠ Ù…ÙˆÙ‚Ø¹ÙŠØª خطيرتر از اين هم Ú©Ù‡ هست بشود، باز هم بر سر ميز مذاکره با Ùلان Ùˆ بهمان سازمان Ùˆ ØØ²Ø¨ نخواهند نشست. اين نتيجه گيري من ÙŠÚ© تØÙ„يل نيست، بلکه ÙŠÚ© واقعيت است. 28 سال ÙØ§Ú©Øª براي اثبات آن وجود دارد. ÙØ±Ø§ØªØ± اينکه آمريکا در پشت مرزها آمادهء لشگر کشي است، Ùˆ در پشت درهاي بسته با رژيم قاپ مي اندازد. رهبران نيروهاي اپوزيسيون اين واقعيات را مي بينند اما ظاهرا به اين نتيجه رسيده اند Ú©Ù‡ يا مي توانند به تنهايي ايران را آزاد کنند (شوخي مي ÙØ±Ù…ايند) Ùˆ يا بهتر است Ú©Ù‡ وارد پروسهء «همه با هم» نشوند تا دوباره همان اشتباه بد 28 سال پيش Ùˆ يا بدترش را مرتکب نشوند. ساده تر بگويم رهبران سياسي ما مي ترسند. مار خوردگاني هستند Ú©Ù‡ از ريسمان سياه Ùˆ سÙيد مي هراسند. ÙØ¹Ù„ا ØØ§Ø¶Ø± نيستند آزموده را دوباره بيازمايند. هنوز کارد ÙØ±ÙˆÙ¾Ø§Ø´ÙŠ ÙŠÚ© کشور به عظمت ايران بيخ گلويشان گذاشته نشده است. مي خواهند آخر عمري عاقبت بخير بشوند Ùˆ از آنها نام نيک بجا بماند. بعضي از تشکل ها هم Ú©Ù‡ به Ù„ØØ§Ø¸ کمّي روز به روز تØÙ„يل مي روند. منشعب مي شوند، در ÙŠÚ© مرکزيت هر عضو ÙŠÚ© رهبر شده Ùˆ ÙŠÚ© ÙØ±Ø§Ú©Ø³ÙŠÙˆÙ† تشکيل مي دهد، Ùˆ اگر يادآوري کنيم Ú©Ù‡ کشور دارد به باد مي رود Ùˆ شما سر ØØ±Ùهاي صدتا صنار جر Ùˆ Ø¨ØØ« مي کنيد، Ùورا مي گويند ما جهان وطني هستيم. يعني گور باباي ايران. بدنه هم يا با اين اعمال Ùˆ Ø±ÙØªØ§Ø± پاسيو شده است، يا گيج، Ùˆ يا هرچند Ù†ÙØ± گرد ÙŠÚ©ÙŠ از اين رهبران جمع مي شوند. اين روزها ما به تعداد Ø§ÙØ±Ø§Ø¯ تشکل داريم.
با توجه به نکات بالا، سوالي Ú©Ù‡ براي من بعنوان مسوول ديدگاه پيش آمد اين بود Ú©Ù‡ اگر اين ØØ±Ùها Ùˆ تØÙ„يلهادرست باشد، نقش من (ÙŠÚ©Ù†ÙØ± تنها) اين وسط چيست؟ نقش ديدگاه (ÙŠÚ© سايت با امکانات Ù…ØØ¯ÙˆØ¯) چيست؟
به نظر من، در اين دوره Ùˆ زمانه تعداد سايتهايي Ú©Ù‡ از ده تا مطلب Ø¯Ø±ÙŠØ§ÙØªÙŠ 8 تا را چاپ کنند زياد شده است. سانسور خيلي کمرنگتر از گذشته است. تعداد سايتهايي Ú©Ù‡ رسم ديدگاه را دنبال کرده Ùˆ جايگاه مخصوص Ùˆ Ù…Ù†ØØµØ± به ÙØ±Ø¯ خود را ÙŠØ§ÙØªÙ‡ اند قابل توجه است. پس ديگر شعار روز اول ديدگاه Ú©Ù‡ «نشر ديدگاه شما هد٠ماست» بي معني است. چند سال پيش اين شعار درست بود، اما امروز اين هد٠اکثر سايت ها شده است. پس در اين مورد ديدگاه کار جديدي نمي کند؛ Ùˆ از آنجايي Ú©Ù‡ در باره Ù…ØØ§Ø³Ù† همبستگي ملي به اندازه کاÙÙŠ نوشته Ùˆ Ú¯ÙØªÙ‡ Ùˆ Ø¨ØØ« کرده Ùˆ به جايي نرسيده ايم، ديگر ادامهء اين Ø¨ØØ« آب در هاون Ú©ÙˆÙØªÙ† Ùˆ وقت خود را هدر کردن است. من به اين نتيجه رسيده ام Ú©Ù‡ اگر براي وقت خودم Ùˆ ديگران Ø§ØØªØ±Ø§Ù… قائلم بايد همين ÙŠÚ© ذره انرژي را در جايي Ùˆ به Ù†ØÙˆÙŠ Ø®Ø±Ø¬ کنم Ú©Ù‡ اگر بازده صد در صد نداشته باشد، ØØ¯Ø§Ù‚Ù„ دل خودم را خوش کند Ú©Ù‡ وقت هدر نمي کنم.
ØØ§Ù„ اگر 6 ماه ديگر، دو سال ديگر همين نيروهاي متراکم صدپاره شدهء سرنگوني طلب خواستند Ù…ØªØØ¯ شوند، ديدگاه ØØ§Ø¶Ø± است به عنوان ناشر اهدا٠آنها دوباره ÙØ¹Ø§Ù„ شود. اما چشمم آب نمي خورد.
پس Ú†Ù‡ مي توان کرد. به نظر من، بيکار نبايد نشست. بايد در برابر رژيم ص٠آرايي کرد. بايد رژيم را Ø§ÙØ´Ø§ کرد، Ùˆ بايد شيار هايي را Ú©Ù‡ اپوزيسيون در خارج از کشور خالي گذاشته Ùˆ رژيم در آن شکاÙها رخنه کرده Ùˆ خود را تکثير مي کند، مسدود کرد. هر کس به اندازه قد Ùˆ قامتش.
بدون Ø§ÙØªØ§Ø¯Ù† در شعار دادن هاي صوري ضد امپرياليستي، بايد در برابر اهدا٠پليد آمريکا Ùˆ شرکا ÙØ¹Ø§Ù„ شد. بايد اهدا٠جهانخواران در ارتباط با ايران را Ø§ÙØ´Ø§ کرد. مردم ايران از دو سو مورد ØÙ…له قرار Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ اند. از ÙŠÚ© سو رژيم جمهوري اسلامي به قتل Ùˆ کشتار Ùˆ سرکوب مشغول است. Ùˆ از سوي ديگر غرب کليه راهکارها را مسدود کرده تا رژيم بخوبي بتواند با بولدزر سرکوب راه را براي چپاول غرب صا٠کند. به نظر من بايد کاري کرد. کاري Ú©Ù‡ ديپلماتيک Ùˆ سياسي نيست. بازي سياست را بسپاريم به سياست بازان. منظور من راهکار اجتماعي است. بايد مردم در غرب را به ياري مردم ايران طلبيد. براي اينکار، بايد ابزار داشت Ùˆ بهترين ابزار ميديا ( رسانه، ژورنال Ùˆ يا کتاب) به زبان انگليسي است. بايد ميز Ø®Ùقان خبري در خارج را بهم زد. به بي بي سي Ùˆ يا سي ان ان Ùˆ يا خبرگزاري ÙØ±Ø§Ù†Ø³Ù‡ Ùˆ آلمان Ùˆ صداي آمريکا Ùˆ ... توجه کنيد. خبر در بارهء ايران در آن Ù…ØØ¯ÙˆØ¯Ù‡ دور مي زند Ú©Ù‡ Ù…Ù†Ø§ÙØ¹ غرب تأمين مي شود. آيا از قتل ØØ¬Øª زماني، Ù…ØÙ…د اکبري، Ùيض مهدوي، خبري شنيديد؟ آيا از اعتصابات روزانه کارگران، معلمين Ùˆ يا پرستاران چيزي مي شنويد؟ آيا از تجمع هواداران مجاهدين در بروکسل Ùˆ ژنو خبري مي شنويد؟ چرا نه؟ ساده است، اين اخبار اهدا٠اقتصادي Ùˆ سياسي آنها را تأمين نمي کند. Ù…ØªØ£Ø³ÙØ§Ù†Ù‡ Ø§ØØ²Ø§Ø¨ Ùˆ سازمانهاي اپوزيسيون هم Ú©Ù‡ امکانات (به زبان انگليسي) دارند آنقدر خود Ù…ØÙˆØ±Ù†Ø¯ØŒ آنقدر خبررساني را از دريچهء Ú©ÙˆÚ†Ú© «خود» Ùˆ سياست مي بينند Ú©Ù‡ گويي امکانات ندارند. همانقدر خبررساني مي کنند Ú©Ù‡ بي بي سي Ùˆ... به نظر من، بايد اين سد Ùˆ اين مانع را شکست. مردم، Ù…Ù†ÙØ±Ø¯ÙŠÙ† مستقل، Ùˆ خلاصه آزاديخواهان نه غرب را مي خواهند Ùˆ نه رژيم را. آنهايي Ú©Ù‡ اهل زد Ùˆ بند نيستند، بايد رسانهء مستقل خود به زبان انگليسي داشته باشند. صداي مستقل Ùˆ آزاديخواهي آنها بايد به گوش همه رسانده شود.
بايد در مقابل هر مقاله اي Ú©Ù‡ بي بي سي Ùˆ گاردين Ùˆ واشنگتن پست Ùˆ نيويورک تايمز Ùˆ سي ان ان به Ù†ÙØ¹ رژيم مي نويسند Ùˆ گزارش مي دهند، اپوزيسيون ÙŠÚ© گزارش تØÙ„يلي ارائه کند. بايد عليه جبههء مشترک غرب Ùˆ رژيم، جبهه اي تشکيل داد Ùˆ براي اين جبهه رسانه اي داشت.
براي روشن تر شدن منظورم به موقعيت امروز مجاهدين بپردازيم. دادگاه اروپا رأي مي دهد Ú©Ù‡ آنها تروريست نيستند، سياست بازان اروپايي آن رأي را ناديده Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ Ùˆ رژيم را خشنود مي کنند. مجاهدين در بروکسل تظاهرات مي گذارند، رژيم سÙيران کشورهاي متبوعه را Ø§ØØ¶Ø§Ø± مي کند. Ùˆ اين در زماني است Ú©Ù‡ مجاهدين کرور کرور سناتور Ùˆ وکيل مجلس مي شناسند.
ما، بعنوان اپوزيسيون، اگر مي خواهيم رژيم در چنين موقعيت بدي Ú©Ù‡ قرار دارد، نتواند وارد مذاکراه شده Ùˆ زير پاي اپوزيسيون را خالي کند، اگر مي خواهيم از پشتيباني مردم اروپا Ùˆ آمريکا برخوردار باشيم (تأکيد بر روي مردم است)ØŒ بايد پيام مردم ايران را به گوش مردم اروپا Ùˆ آمريکا Ùˆ جهان برسانيم. اجازه ندهيم Ú©Ù‡ شهيد ديگري دوباره سر از گور بردارد Ùˆ بگويد «جهان خبردار نشد...» ÙŠÚ© Ù„ØØ¸Ù‡ تأمل کنيم. از خود بپرسيم چند Ù†ÙØ± از مردم اروپا از اعتصابات چند روز اخير معلمين باخبر شده اند؟ مي شود Ú¯ÙØª هيچ. توجه کنيم Ú©Ù‡ تمرکز بر روي مردم است Ùˆ نه سياستمداران Ùˆ سياست بازان.
به نظر من، مبارزه با رژيم پيچيده تر از ÙŠÚ©ÙŠ دو سال پيش شده است. ما، همهء ما بايد شرايط ØØ§Ú©Ù… بر روابط سياسي Ùˆ ديپلماتيک را قانونمندتر ارزيابي کرده Ùˆ معقولتر به مصا٠رژيم در خارج از کشور بپردازيم.
موقعيت پيچيدهء مجاهدين در خارج ثابت کرده Ú©Ù‡ نمي توان روي وکلاي مجلس زياد ØØ³Ø§Ø¨ باز کرد. وکلا Ùˆ سناتورها نوکران Ø§ØØ²Ø§Ø¨ خود هستند. اگر خط ØØ²Ø¨ مذاکره Ùˆ مشارکت با رژيم باشد، اکثر وکلاي مجلس در اروپا Ùˆ آمريکا به همان سو خم مي شوند. بطور مثال به مذاکرات بغداد توجه کنيد. پشت درهاي بسته دارند Ú¯ÙÙ„ مي گويند Ùˆ Ú¯ÙÙ„ مي شنوند. ارند سر مردم عراق Ùˆ ايران خاورميانه را در پشت آن درها مي Ø¨ÙØ±Ù‘ند. براي جلوگيري از Ù¾ÙŠØ´Ø±ÙØª رژيم در خارج کشور بايد وکلاي مجلس را از طريق منتخبين خودشان زير ÙØ´Ø§Ø± قرار داد. به نظر من، به قول Ùˆ قرارهاي وکيل Ùˆ سناتور در پشت درب هاي بسته نبايد اطمينان کرد. اگر لازم باشد ØØªÙ…ا زير قولشان مي زنند. مگر آنکه ØªØØª ÙØ´Ø§Ø± اجتماعي قرار بگيرند. گذشته چراغ آينده است. مگر مجاهدين Ù†Ú¯ÙØªÙ†Ø¯ در جنگ عراق بيطرÙند؟ مگر آمريکا پيام آنها را Ù†Ú¯Ø±ÙØªØŸ پس Ú†ÙŠ شد Ú©Ù‡ مقر آنها را بمب باران کرده Ùˆ رÙقاي مجاهد را به قتل رساندند؟ Ú†Ù‡ شد Ú©Ù‡ مريم رجوي Ùˆ يارانش را در پاريس دستگير کردند؟ به قول Ùˆ قرارهاي اين اراذل نمي شود اطمينان کرد. بايد همه چيز علني باشد. بايد رو بازي کرد. مردم بايد در جريان تمام قول Ùˆ قرار ها قرار بگيرند.
چطور؟ بقول مش قاسم دروغ چرا.... کار سختي است. انجام اين مهم تشکيلات لازم دارد Ùˆ Ø§ÙØ±Ø§Ø¯ زبده Ùˆ پول ÙØ±Ø§ÙˆØ§Ù† Ùˆ وقت زياد. اما Ú†Ù‡ باک.
من Ùقط مي توانم به اندازهء قد خودم ØØ±Ù بزنم Ùˆ Ùقط براي خودم نسخه بپيچم. من تصميم Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ ام Ú©Ù‡ همه چيز را از نو شروع کنم. اينبار به زبان انگليسي. سختر خواهد بود. وقتگيرتر خواهد بود. اول از همه بايد سايت (يا ژورنال Ùˆ يا ÙØµÙ„ هاي کتاب) را طراØÙŠ Ú©Ø±Ø¯ Ùˆ Ú†Ù¾ Ùˆ راست هايش را تنظيم کرد. بايد نويسنده پيدا کرد. بايد ويراستاري کرد. خلاصه اينکه طول خواهد کشيد. اما جهت اطلاع شما عزيزان از اول ÙØ±ÙˆØ±Ø¯ÙŠÙ† 1386 اين کار من خواهد بود. توقع معجزه از خودم ندارم. به نظر من، Ùˆ تا زماني Ú©Ù‡ رهبران سياسي در اپوزيسيون سرنگوني خواه با هم قهرند، تا زماني Ú©Ù‡ نرود ميخ آهنين در سنگ، من ØªØ±Ø¬ÙŠØ Ù…ÙŠ دهم وقت خود را اينگونه بگذرانم. نمي دانم چقدر موÙÙ‚ خواهم بود. نمي دانم اين طرØÙŠ Ú©Ù‡ پيشنهاد کرده ام تا Ú†Ù‡ ØØ¯ پيش خواهد Ø±ÙØª. شايد سدها Ùˆ موانع آنقدر زياد باشند Ú©Ù‡ نتوانم از نقطهء ØµÙØ± جلوتر بروم. ولي ØØ¯Ø§Ù‚Ù„ مي دانم Ú©Ù‡ وقتم را هدر نکرده ام. به آنچيز مشغولم Ú©Ù‡ باورم است. به نظر من به اندازهء کاÙÙŠ صداي مردم ايران به ايرانيان تبعيدي مي رسد. بايد در جبهه اي ديگر ÙØ¹Ø§Ù„ شد. در جبهه اي Ú©Ù‡ رژيم ÙŠÚ©Ù‡ تاز آنست.
برگرديم به موضوع تعطيلي ديدگاه. ديدگاه به عنوان ÙŠÚ© کتابخانه سرجايش باقي مي ماند. Ùˆ اگر وقت شد، از طريق Â«ÙØ±Ø§Ø³ÙˆÙŠ Ø¯ÙŠØ¯Ú¯Ø§Ù‡Â» مطالب جديدي به آن اضاÙÙ‡ خواهد شد.
در مورد سايت Ø¨ØØ±Ø§Ù† (يا ژورنال، کتاب)ØŒ اگر مايل به همکاري هستيد Ùˆ مي توانيد به زبان انگليسي توليد داشته باشيد، خواهش مي کنم با آدرس زير Ú©Ù‡ مخصوص اين پروژه است تماس بگيريد.
didgah0@yahoo.co.uk
(توجه داشته باشيد Ú©Ù‡ ادرس «ديدگاه ØµÙØ±Â» است – از ØµÙØ± شروع کرده ام.)
در صورت علاقه Ù„Ø·ÙØ§ با آدرس جديد ديدگاه تماس بگيريد.
و اما سخني شخصي و از عمق دلم
عزيزانم.
ديدگاه با علي ناظر يا بي او. با نگرش Ùˆ ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÙŠ Ú©Ù‡ دارد يا بدون آن، ديدگاه نمي شد اگر شما نبوديد.
روزها Ùˆ شبهاي بس تيره Ú©Ù‡ بخودم مي پيچيدم، در آن Ù„ØØ¸Ø§Øª سخت، پيامي کوتاه از شمايي Ú©Ù‡ نمي شناسمتان، همچون دارويي Ø´ÙØ§Ø¨Ø®Ø´ØŒ زخمي عميق را مرهم مي داد. مهرباني شما بمثابه ÙŠÚ© موتور مرا به جلو مي راند.
چند سال پيش، در آن زمان Ú©Ù‡ به علت بيماري شديد نمي توانستم به اين ØØ¯Ø§Ù‚Ù„ بپردازم، از ميان ناکجا آباد ÙŠÚ© ناشناس اي ميل کرد Ùˆ Ú¯ÙØª ØØ§Ø¶Ø± به قبول مسووليت است. Ùˆ Ú†Ù‡ ØØ§Ø¶Ø± بودني. من او را نمي شناختم (هنوز هم او را نديده ام) اما به او اعتماد کردم Ùˆ Ú†Ù‡ مسوولانه به اين اعتماد پاسخ Ú¯ÙØª. در آن ÙØ§Ø² بسته شدن، ديدگاه ماند بخاطر مهدي زماني (اسم مستعار). Ùˆ وقتي Ú©Ù‡ ØØ§Ù„ Ùˆ روزگارم خوب شد Ùˆ Ú¯ÙØªÙ… Ú©Ù‡ مي توانم، بي هيچ ØºÙØ± زدن Ùˆ بد Ú¯ÙØªÙ† Ùˆ چشمداشت Ùˆ صدور اطلاعيه Ùˆ.... همه Ø¯ÙØªØ± Ùˆ دستک را تØÙˆÙŠÙ„ داد Ùˆ Ø±ÙØª پي کارش.
Ùˆ بعد رسيد به نقطه عط٠ديگري Ùˆ تعطيل شدن ديگري، آنموقع Ú©Ù‡ به علت Ø§ØªÙØ§Ù‚ ناگواري Ú©Ù‡ در خانواده ام پيش آمده بود چاره اي نمانده بود بجز تعطيل کردن ديدگاه. ÙŠÚ©Ù†ÙØ± Ú©Ù‡ مي شناسمش Ùˆ دوستش دارم، تلÙÙ† کرد Ùˆ Ú¯ÙØª Ú©Ù‡ او Ùˆ دو Ù†ÙØ± ديگر ØØ§Ø¶Ø±Ù†Ø¯ تا جور شدن اوضاع زير بازوي ديدگاه را بگيرند. ÙŠÚ© شرط داشتند – اسمي از آنها برده نشود، Ùˆ تنها اشکالي Ú©Ù‡ مي ديدند اين بود Ú©Ù‡ هّر Ùني را از بّر تکنيکي تشخيص نمي دادند Ùˆ نمي دانستند بقولي چطور کامپيوتر را روشن کنند. اما هر سه Ù†ÙØ± آمدند. ايستادند Ùˆ ديدگاه را با همان ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ ØØ§Ú©Ù… بر ديدگاه، دست Ùˆ پا شکسته Ùˆ با هزار مشکل Ùني، بخوبي اداره کردند. Ùˆ وقتي Ú©Ù‡ برگشتم، Ù†ÙØ³ Ø±Ø§ØØªÙŠ Ú©Ø´ÙŠØ¯Ù†Ø¯ Ùˆ Ø±ÙØªÙ†Ø¯.
Ùˆ عاقبت آنروزي Ú©Ù‡ پشتم را به ديدگاه کردم چون گيج شده بودم. روزي Ú©Ù‡ بايد با باورهايم تنها مي شدم، Ùˆ خود را بازمي ÙŠØ§ÙØªÙ…. از همه طر٠هجوم آورده بودند Ú©Ù‡ آخرين لگد را بر زمين خورده اي ÙØ±ÙˆØ¯ آورند. در آن روز دوستان ديدگاه با نام مستعار «ياران ديدگاه» از Ø§ÙØªØ§Ø¯Ù† ديدگاه به زمين جلوگيري کردند.
در هرکدام از اين موارد اگر اينها نبودند – اگر شما نبوديد، ديدگاه تعطيل شده بود. به نظر من، بودن ديدگاه بيشتر بخاطر شما انسانهاي خاموش و پنهان است تا علي ناظر.
ولي واقعا چرا؟ من Ùکر مي کنم دليل را بايد در ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ ØØ§Ú©Ù… بر ديدگاه Ø¬ÙØ³Øª. ديدگاه جايگاه دردمندان بود. جاي آنهايي است Ú©Ù‡ از رژيم Ù…ØªÙ†ÙØ±Ù†Ø¯ØŒ با رژيم مرزبندي خشک Ùˆ مقدس دارند. Ùˆ اين مرزبندي ما را، همهء ما را به ÙŠÚ© خانوادهء بزرگ مقاومت (مجازي) تبديل کرده است. ما خواهران Ùˆ برادراني شده ايم Ú©Ù‡ همديگر را نمي شناسيم، اما مي شناسيم. همديگر را نديده ايم، اما در قلب يکديگر جاي داريم. ما اعضاي خانواده اي هستيم Ú©Ù‡ در هنگام جنگ Ùˆ دعوا Ùˆ Ù…Ø®Ø§Ù„ÙØª Ùˆ تشر زدن به همديگر، رژيم را مي ترسانيم. رژيم از Ø¨ØØ« Ùˆ جدل ما بيشتر از Ùيزيک ما مي ترسد. Ø¨ØØ« Ùˆ جدل آگاهي مي آورد، راهکار توليد مي کند، Ùˆ رژيم از راهکار مي ترسد، از هماهنگي انديشه ها، تبادل آراء مي ترسد، چون مرتجع است. مرتجعين ضد آگاهيند. ما آموزگاران همديگر شده ايم. از هم آموخته ايم Ùˆ به يکديگر درس داده ايم؛ Ùˆ اين براي من Ø§ÙØªØ®Ø§Ø± بود Ùˆ هست Ùˆ در زمان پيري Ùˆ کوري به ياد شما برادران Ùˆ خواهرانم، شما رÙيقان رÙيق Ú©Ù‡ در دشمني با رژيم جمهوري اسلامي سازش نداريد، خواهم بود. شما به من درس ها داديد، Ùˆ من در کنار شما Ùˆ بخاطر شما رشد کردم. به اين خاطر هميشه مديون شما هستم.
عزيزانم، بدون شما، ديدگاه ديدگاه نمي شد، همانطور Ú©Ù‡ بدون مردم، انقلاب انقلاب نيست. اگر ديدگاه بالاترين سرورها را مي داشت، اما پيامش ضدخلقي مي بود، ØØªÙŠ ÙŠÚ©Ù†ÙØ± از شما روي خوش به آن نشان نمي داديد. همانطور Ú©Ù‡ اگر لشگري تا به دندان Ù…Ø³Ù„Ø Ø¨Ø§Ø´Ø¯ اما پايگاه مردمي نداشته Ùˆ يا پيامش مردمي نباشد، بي Ø´Ú© Ù…ØÚ©ÙˆÙ… به شکست است، بي Ø´Ú© خلق به او پشت خواهدکرد. ارتش Ùˆ لشگري Ú©Ù‡ ارتش خلق نباشد، ارتش Ùˆ لشگر دشمن در لباس دوست است. به سپاه پاسداران نگاه کنيد، آيا آزموده تر Ùˆ مجهزتر سراغ داريد، آيا سپاه پاسداران Ù…Ø³Ù„Ø Ø¨Ù‡ بهترين آتشبارها نيست، اما سپاهي است Ú©Ù‡ خلق در برابرش ايستاده است. اين را مي نويسم چون برخي از شما عزيزان از Ú©Ù…Ú© مالي ØµØØ¨Øª کرده ايد.
ممنون شما هستم. راستش پول هيچ موقع مسالهء من نبوده Ùˆ نيست. البته اگر بيشتر پول مي داشتيم سرور بهتر مي داشتيم، Ùˆ نتيجتا سايت کمتر مي خوابيد Ùˆ خلاصه به اندازه اي Ú©Ù‡ پول مي داديم آش مي خورديم ... اما مگر مي شود گاهي اوقات 10-12 ساعت پشت سر هم کار ديدگاهي کرد Ùˆ ناسزا شنيد، تهديد شد، Ùˆ برچسب رژيمي به جان خريد، ولي در همان زمان به پول هم انديشيد؟ خوشبختانه نه من، Ùˆ نه دوستاني Ú©Ù‡ براي ÙŠÚ© روز، يکماه Ùˆ يا سال با ديدگاه همکاري کرده اند، اهل پول Ùˆ پله بوده اند. بطور مثال اگر همين ÙØ±Ø¯ Ùني ديدگاه Ú©Ù‡ در عرض دوسال اخير ديدگاه را به Ø´Ú©Ù„ آبرومندي در آورده، مي خواست چشمداشت مالي داشته باشد، باور کنيد پول هاي من Ùˆ شما صورت ØØ³Ø§Ø¨ سال اول او را هم نمي پرداخت. او اينکار را کرد چون باور داشت. من هم همينطور. اصولا اينطور کارها با Ú©Ù…Ú© مالي ØÙ„ شدني نيست. با همين بودجه اي Ú©Ù‡ من براي ديدگاه کنار گذاشته بودم مي شد لخ Ùˆ لخ کار کرد. البته Ú©Ù…Ú© انساني هميشه مهم است.
اينها را مي نويسم چون مي خواهم در اين پايان نامه انتقال تجربه کرده باشم. مي نويسم تا اگر چند Ù†ÙØ±ÙŠ Ø§Ø² شما عزيزان تصميم Ú¯Ø±ÙØªÙŠØ¯ Ùˆ خواستيد سايت بزنيد پشت معضل مالي نمانيد. براي اينکار Ùقط دو چيز لازم داريد باور به راهتان Ùˆ صبر (Ùˆ صبر Ùˆ صبر Ùˆ صبر Ùˆ صبر...) Ùˆ البته Ù¾Ø°ÙŠØ±ÙØªÙ† اين واقعيت Ú©Ù‡ کاربر دشمن نيست. بپذيريد Ú©Ù‡ کاربر همان خلق است، Ùˆ به خلق بايد هميشه Ø§ØØªØ±Ø§Ù… گذاشت، ØØªÙŠ Ø¢Ù† روز Ú©Ù‡ اشتباه مي کند. ØØªÙŠ Ø¢Ù†Ø±ÙˆØ² Ú©Ù‡ به تو بد مي گويد. در موقع خواندن هر پيام، هر اي ميل، Ùˆ در هر مکالمهء تلÙني به خودمان يادآوري کنيم Ú©Ù‡ جاي خلق بر روي ديده است.
راه Ùˆ رسم من در مديريت ديدگاه اين بود. باور ها، آرمان Ùˆ اصول خود را بخاطر Â«Ø¯ÙØ§Ø¹ از خود» Ùˆ ØØªÙŠ Â«Ø¯ÙØ§Ø¹ از ØÙŠØ«Øª خود» معامله Ù†Ú©Ù†. ÙØ±Ø§Ù…وش Ù†Ú©Ù† Ú©Ù‡ مسوول سايت Ùقط ÙŠÚ© Ù…Ùهره است. اصول را بخاطر Ø¯ÙØ§Ø¹ از ØÙŠØ«ÙŠØª ÙŠÚ© Ù…Ùهره ÙØ¯Ø§ Ù†Ú©Ù†. ناسزاها، پرخاشها، Ùˆ ØØªÙŠ ØÙ‚ Ú©ÙØ´ÙŠ Ù‡Ø§ مي آيند Ùˆ مانند آن قطرات عرق Ú©Ù‡ از خشم Ùˆ دلتنگي بر پيشاني مي نشينند خشک شده Ùˆ مي روند، Ùˆ تو مي ماني Ùˆ شب تاريک، Ùˆ آرمانت. اصولت را ÙØ¯Ø§ÙŠ Ù„ØØ¸Ø§Øª خشم Ùˆ دلتنگي Ù†Ú©Ù†. جاي دوست Ùˆ دشمن را عوض Ù†Ú©Ù†. نگذار ÙØ´Ø§Ø±Ù‡Ø§ بر تو سلطه بگيرند Ùˆ جايگاه ظالم Ùˆ مظلوم عوض شود. Ùˆ خود را خدمتگزار کاربر بدان.
باشد روزي که همهء ما به دامن ميهن بازگرديم و اين خلق ستمديده، اين مظلوم را در آغوش بگيريم، و بر ديده و پاي او بوسه زنيم.
ØØ±Ù آخر. اگر رهبران سياسي دست از لجاجت بردارند Ùˆ بخاطر خلق Ùˆ ميهن Ù…ØªØØ¯ شوند، Ùˆ خيانتي Ú©Ù‡ خميني به کلمه Ùˆ واژهء Ø§ØªØØ§Ø¯ کرده را از اذهان بزدايند، در آن روز دوباره Ú¯Ù„ زيباي انقلاب خواهد Ø´Ú©ÙØª Ùˆ بهار ÙØ±Ø§ خواهد رسيد. اگر...
بار ديگر مي نويسم که بهارم آرزوست.
شاد Ùˆ هميشه Ø³Ø±ÙØ±Ø§Ø² بمانيد، Ùˆ پوزش مرا بخاطر تمام اشتباهاتم بپذيريد.
درود بر خلق
علي ناظر
21 اسÙند 1385
ستون نظرات ديدگاه از 28 اسÙند ÙØ¹Ø§Ù„ نخواهد بود