با توجه به برخي از نظرات در ستون کاربران ديدگاه، سعي مي کنم چند نکته را روشن تر ØªÙˆØ¶ÙŠØ Ø¨Ø¯Ù‡Ù…ØŒ مخصوصا Ú©Ù‡ از اين پس وقت Ú©Ù… است Ùˆ کار زياد Ùˆ انرژي Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ Ùˆ امکان پرداختن به مسائل، Ùˆ پاسخگويي به انتقادات Ùˆ ... کمتر پيش خواهد آمد.
*به برخي ازنکاتي Ú©Ù‡ برخي از کاربران (Ùˆ نه کارورزان) در ستون کاربران Ù…Ø·Ø±Ø Ú©Ø±Ø¯Ù‡ اند، نمي پردازم، چون نمي خواهم به Ø¨ØØ« هاي ØØ§Ø´ÙŠÙ‡ اي بپردازم. Ùقط خاطرنشان مي کنم Ú©Ù‡ خط Ùˆ مشي Ùˆ روش Ùˆ منش ديدگاه را در اين Ù‡ÙØª سال Ùˆ نيم من تعيين مي کرده ام. اگر بد است بخاطر من است، Ùˆ اگر خوب است باز هم بخاطر من است. اگر Ùکر مي کنيد Ú©Ù‡ ديدگاه جايگاهي در ميان بقيه سايت ها دارد، بخاطر همين ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ Ùˆ خط مشي Ùˆ روش Ùˆ منش است Ú©Ù‡ مستمرا در مديريت سايت متبلور بوده است. البته مسوولين ديدگاه، Ú†Ù‡ آنها Ú©Ù‡ Ø±ÙØªÙ‡ اند Ùˆ Ú†Ù‡ آنها Ú©Ù‡ مانده اند، در ØÙˆØ²Ù‡Ø¡ مسووليت خود تام الاختيار بوده Ùˆ هستند. هيچ کدام نمي توانند ÙŠÚ© مثال بياورند Ú©Ù‡ علي ناظر در مدت مسووليت آنها، براي درج يا ØØ°Ù مطلبي تعيين تکلي٠کرده باشد. کار جمعي تا آنجا Ú©Ù‡ چارچوب ديدگاه اجازه مي داده يعني من کار خودم را بکنم (طراØÙŠ Ø³Ø§ÙŠØª Ùˆ ايجاد امکانات)ØŒ Ùˆ با ايجاد امکانات براي ديگر مسوولين، آنها هم بدون دخالت من کار خودشان را بکنند. برخلا٠ذهنيت خيلي از کاربران، سايت ديدگاه ÙŠÚ© تشکيلات سياسي نيست Ú©Ù‡ کادر رهبري آن انتخاب شده باشد. ديدگاه تنها ÙŠÚ© سايت است، Ú©Ù‡ اگر بخواهيم در چارچوبهاي واقعي Ùˆ تجاري Ùˆ ØØªÙŠ Â«Ø±Ø³Ø§Ù†Ù‡ اي» ØµØØ¨Øª کنيم، ØµØ§ØØ¨ امتياز آن تصميم Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ آن Ú†Ù‡ را Ú©Ù‡ دارد با ديگران شريک بشود. اين شراکت در امکانات با «تشريک مساعي» براي Ùورموله کردن خط مشي Ùˆ روش Ùˆ منش ÙØ±Ù‚ دارد. شراکت در امکانات يعني «اجاره» دادن امکانات به مسوول Ùلان ستون. بهايي Ú©Ù‡ آن مسوول مي پردازد، وقت Ùˆ انرژي است، «برداشتي» Ú©Ù‡ مي کند پيشبرد اهدا٠سياسي Ùˆ انساني است Ú©Ù‡ در ØÙˆØ²Ù‡Ø¡ مسووليتش امکان پذير است. بطور مثال، سينما در ديدگاه، بيشتر خواستهاي بصير را ارضا مي کند تا مثلا من را. ولي اين امکانات بدون بها نيست. بصير نصيبي عزيز بايد زØÙ…ت کشيده Ùˆ نشريه الکترونيکي را تنظيم کند. به همين Ø´Ú©Ù„ ستون ØÙ‚وق بشر، Ùˆ يا کاربران Ùˆ ... ديدگاه از روز اول مشخص کرده Ú©Ù‡ سرنگوني طلب است Ùˆ ÙØ±Ø§Ø³Ø§Ø²Ù…اني، Ùˆ در اين چارچوب است Ú©Ù‡ امکانات را در اختيار ياران گذاشته Ùˆ مي گذارد، Ùˆ خود را ملتزم کرده Ú©Ù‡ در Ù†ØÙˆÙ‡Ø¡ کار آنها دخالت نکند، ولي در عين ØØ§Ù„ ملتزم نيست Ú©Ù‡ مثلا براي طراØÙŠ ØµÙØÙ‡ اول با همه رايزني کند، Ùˆ يا Ùلان بخش بماند يا برود. اين تصميم ها پس از تشريک مساعي با همهء کارورزان Ùˆ مسوولين Ùˆ با تصميم آخر خودم انجام پذير مي شوند. Ùˆ در نتيجه اگر تصميمي غلط Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ شده باشد، مسووليتش با من است، همانطور Ú©Ù‡ تصميمات درست نتيجه جمع بندي من از «تشريک مساعي» بوده است. ØØ§Ù„ اگر برخي از شما کاربران Ù…ØØªØ±Ù… آن را « ÙØ¶Ø§ÛŒ Ø®Ùقان»، « ماهیت عام Ù ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ Ùˆ ارشاد»، « بوی غرور Ùˆ تکروی Ùˆ خود Ù…ØÙˆØ±ÛŒÂ»ØŒ «مØÛŒØ· غیر دمکراتیک»، Ùˆ... مي دانند، ديگر نظر لط٠کاربران است Ùˆ کاريش هم نمي شود کرد. تنها با ÙŠÚ© سوال اين موضوع را خاتمه مي دهم: چرا در چنين «مØÙŠØ· غير دموکراتيکي» ستون کاربران اين چنين ÙØ¹Ø§Ù„ است، Ú©Ù‡ هر کس هر Ú†Ù‡ دلش مي خواهد مي گويد Ùˆ نظرش هم ثبت مي شود، آيا اين است «ماهيت عام ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ Ùˆ ارشاد»، آيا در Â«ÙØ¶Ø§ÙŠ Ø®Ùقان» است Ú©Ù‡ مي توان همه چيز را به اين آساني به زير سوال برد، Ùˆ علنا ØµØ§ØØ¨ اله را با Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از امکانات خودش به باد انتقاد Ú¯Ø±ÙØª Ùˆ نقطه نظر خود را بيان کرد Ùˆ نشر داد؟ اگر چنين است زنده باد «خÙقان»، پاينده باد «مØÙŠØ· غير دموکراتيک». بگذريم...
*برخلا٠آنچه برخي از کاربران برداشت کرده اند، Ùقط ÙØ¶Ø§ÙŠ Ø§ÙŠÙ†ØªØ±Ù†ØªÙŠ سايت Ø¨ØØ±Ø§Ù† خريداري (تأسيس) شده است، Ùˆ تا سايت Ø¨ØØ±Ø§Ù† راه اندازي شود شايد ماه ها طول بکشد. Ùˆ باز هم بر خلا٠آنچه اين دوستان Ù…ØØªØ±Ù… برداشت کرده اند، به نظر من، تØÙ„يل ÙŠÚ© ايراني به زبان انگليسي از Ø¨ÙØ±Ø¯ بالاتري برخوردار است، تا مثلا Ùلان تØÙ„يلگر Ø³ÙØ§Ø±ØªÙŠØŒ ژورناليست، Ùˆ يا تØÙ„يلگران وابسته به نگرش Ùˆ سازمان بخصوصي، البته اگر تØÙ„يل ها منسجم Ùˆ هدÙمند Ùˆ مستمر ارائه بشوند. Ùˆ باز هم برخلا٠آنچه برخي از کاربران Ù…ØØªØ±Ù… ابراز نظر ÙØ±Ù…وده اند، من خودم شخصا ذهنيت ندارم Ú©Ù‡ سايت Ø¨ØØ±Ø§Ù† در عرض ÙŠÚ© يا دو روز، Ù‡ÙØªÙ‡ Ùˆ ماه جايگاه مشخصي مثل سايت ديدگاه پيدا کند. زمانبندي Ùˆ پيش بيني اوليه خودم ØØ¯Ø§Ù‚Ù„ 2 سال است، يعني سايت Ø¨ØØ±Ø§Ù† مي تواند تا دو سال ديگر عملا ÙØ¹Ø§Ù„ Ùˆ پر مطلب ديده نشود.
*براي اينکه بتوانم ديدگاه را به اين نقطه Ú©Ù‡ هست برسانم Ù‡ÙØª سال Ùˆ نيم زØÙ…ت کشيده ام، Ùˆ تازه اينهمه سوراخ Ùˆ کمبود Ùˆ بالا Ùˆ پايين دارد؛ پس اصلا خيالاتي نشده ام، Ùˆ Ù„Ø·ÙØ§ هيچ کس ديگري هم دچار ذهنيت نشود Ú©Ù‡ تا چند روز ديگر سايت Ø¨ØØ±Ø§Ù† با چندين هزار مطلب Ùˆ تØÙ„يل به زبان هاي مختل٠چيني Ùˆ عبري Ùˆ سانسکريت ارائه خواهد شد. آنچه را Ú©Ù‡ من در نوشتار «چشم انداز...» نوشتم، ÙŠÚ© Ø·Ø±Ø Ùˆ «چشم انداز» بود، ÙŠÚ© تغيير در استراتژي کار، Ùˆ نه ÙŠÚ© برنامه اجرايي کوتاه مدت.
*پس بياييم از اول، Ùˆ اينبار با ديدي مثبت تر به آنچه در «چشم انداز...» آمده توجه کنيم، Ùˆ بپذيريم Ú©Ù‡ بالاخره سايت ديدگاه در شکلي Ú©Ù‡ به آن عادت کرده ايم از اول شهريور وجود نخواهد داشت. البته Ùˆ خوشبختانه سايت هاي ديگري هستند Ú©Ù‡ به روال هميشگي Ùˆ با «ثبات» به کار خود ادامه خواهند داد، Ùˆ مي توان با مراجعه به آن سايت ها، کمبودهايي Ú©Ù‡ در ديدگاه به وجود خواهد آمد را ناديده Ú¯Ø±ÙØª. سعي من اين خواهد بود Ú©Ù‡ «يادداشت Ù‡ÙØªÙ‡Â» ديدگاه را در مرور زمان به «يادداشت روز» تبديل کرده، Ùˆ «ويژه نامه» ديدگاه را به «ماهنامه» Ùˆ بعد به Â«Ù‡ÙØªÙ‡ نامه» ديدگاه تبديل کنم (البته اين هم طول خواهد کشيد). ولي هرچه در ديدگاه نشر شود ويژه ديدگاه، Ùˆ کار «توليدي» ديدگاه خواهد بود.
*«تغيير» در روندي که به آن عادت داريم هيچ موقع مورد پسند عموم نيست. اين را از هر کس که با «مديريت تغيير»
(change management, managing change, re-generation) در Ø³Ø·Ø Ø¢Ú©Ø§Ø¯Ù…ÙŠÚ© Ùˆ صنعتي آشنا است بپرسيد، تأييد مي کند. شايد به خاطر change است Ú©Ù‡ مردم دير وارد پروسهء انقلاب Ùˆ دگرگوني مي شوند، چون بايد عليه ØØ±Ú©Øª آب شنا کنند. شايد بخاطر همين است Ú©Ù‡ اکثر مردم با «رÙورم» Ùˆ «تغيير گام به گام» مواÙقند تا با «انقلاب Ùˆ دگرگوني ريشه اي». به نظر من، ما، همهء ما – Ú†Ù‡ مسوولين سايتها، Ùˆ Ú†Ù‡ کاربران Ùˆ کارورزان، بايد اين سوال را از خودمان بکنيم Ú©Ù‡ آيا با «تغيير زمان» Ùˆ با «تØÙ„يل مشخص از شرايط مشخص»، ØØ§Ø¶Ø±ÙŠÙ… «خودمان را تغيير بدهيم» يا نه؟ اگر نه، Ú©Ù‡ تکليÙمان با خودمان Ùˆ دور Ùˆ برمان مشخص مي شود، ولي اگر ØØ§Ø¶Ø±ÙŠÙ… تغيير کنيم، بايد بها بدهيم، Ùˆ هميشه «بها» کلان Ùˆ در مواردي کمر Ø´Ú©Ù† است. من براي آنچه Ú©Ù‡ باورم است Ùˆ Ùکر مي کنم Ú©Ù‡ انرژي Ùˆ زماني را Ú©Ù‡ صر٠اين کار مي کنم بايد بهتر کاناليزه شود، ØØ§Ø¶Ø± شده ام بها داده Ùˆ ديدگاه را دچار دگرگوني کنم. Ùˆ ÙŠÚ©ÙŠ از هزينه هايش (در ميان خيلي ديگر) هم خواندن برخي از نوشتار ها، Ùˆ «نظرها» هستند البته Ùˆ مهمترين «شرط Ùˆ بها»، «تنها» به جلو Ø±ÙØªÙ† است.
*از آن سو، شما مي توانيد با توجه به اين تغييرات Ú©Ù‡ در ØØ§Ù„ انجام است، Ú©Ù…Ú© Ùکري کرده، Ùˆ سايت Ø¨ØØ±Ø§Ù† را هرچه پربارتر، با هم بسازيم. خيلي از شما Ú©Ù‡ با ÙØ±Ø§Ø² Ùˆ نشيبهاي ديدگاه آشنا نيستيد، نمي دانيد وقتي Ú©Ù‡ من سايت ديدگاه را تأسيس کردم چقدر پيام منÙÙŠ در مورد بيهوده بودن کارم Ùˆ به هدر دادن انرژي ام Ú©Ù‡ «مي توانم در راه بهتري Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ کنم» شنيدم (به جز مهدي سامع Ú©Ù‡ آينده را مثبت مي ديد). مي Ú¯ÙØªÙ†Ø¯ Ú†Ù‡ کسي به سايت تو نگاه مي کند (آن موقع Ùقط 100-150 تا ويزيت در Ù‡ÙØªÙ‡ بيشتر نداشتيم – يادم مي آيد ÙŠÚ©ÙŠ از دوستان شوخ طبع به اسم ساسان نوشت، خودت نشستي Ùˆ هي کليک مي کني Ú©Ù‡ تعداد بينندگانت بالا برود). مي Ú¯ÙØªÙ†Ø¯ وقتي Ú©Ù‡ بي بي سي هست، Ùˆ يا ايران امروز (آنروز ها ايران امروز براي خودش ÙŠÚ©Ù‡ تاز بود) Ùˆ يا سايت مجاهدين ...ØŒ Ú†Ù‡ کسي به اين «خواندني ها» نگاه مي کند. در ظاهر، آنها درست مي Ú¯ÙØªÙ†Ø¯. الان هم ظاهرا، قاعدتا Ùˆ منطقا شما درست مي گوييد. ولي عملا مي بينيم Ú©Ù‡ پس از Ù‡ÙØª سال کار مداوم Ùˆ شبانه روزي (Ùˆ در اکثر اوقات به تنهايي Ùˆ بدون Ú©Ù…Ú© يار Ùˆ ياوري) توانستم نظر آنها را تغيير داده Ùˆ ديدگاه به نقطه اي رسيده Ú©Ù‡ ØØ§Ù„ا مي گويند آن را «تغيير نده همينطور خيلي هم خوب» است، «از همهء سايتها سر» است، Ùˆ...
*من هميشه بر اين باور بوده ام Ú©Ù‡ وقتي به چيزي باور داريم بايد آن را عملي کنيم. يا در عمل ثابت مي شود Ú©Ù‡ باورمان درست بوده Ùˆ يا مشخص مي شود Ú©Ù‡ اشتباه کرده ايم – به هر ØØ§Ù„ØŒ براي تعيين ØµØØª Ùˆ سقم، Â«Ø·Ø±Ø Ùˆ پيشنهاد» بايد وارد پروسه «عمل» بشود. شايد ÙŠÚ©ÙŠ ار دلايلي Ú©Ù‡ من به مجاهدين با تمام Ø§Ø®ØªÙ„Ø§ÙØ§Øª سياسي Ùˆ ايدئولوژيکي Ú©Ù‡ با آنها دارم، Ø§ØØªØ±Ø§Ù… مي گذارم، همين اخلاق Ùˆ منش آنها است. آنها به ØØ±ÙÙŠ Ú©Ù‡ باور دارند عمل مي کنند. خيلي وقت پيش نوشتم Ú©Ù‡ من آموزشم را از پيش کسوتان ÙØ¯Ø§ÙŠÙŠ Ùˆ مجاهدم آموخته ام. البته ÙØ¯Ø§ÙŠÙŠ Ùˆ مجاهد ÙŠÚ© سازمان Ùˆ با هزاران کادرند Ùˆ مي توانند سنگهاي بزرگ بردارند. سنگي Ú©Ù‡ من بر مي دارم، هر چند سنگين، اما در ØØ¯ توان ÙŠÚ© Ù†ÙØ± است، مگر اينکه ديگران شانه به زير اين بار بدهند، Ùˆ از ÙØ´Ø§Ø± بکاهند.
*برخي از کاربران به درستي يادآوري کرده اند Ú©Ù‡ ديدگاه «تشکيلات سياسي» نيست Ùˆ نبايد از خودش انتظار بيجا داشته باشد. من هيچ موقع دچار چنين ذهنيتي نشده ام. Ùˆ اصلا هم هدÙÙ… تغيير به آن Ø´Ú©Ù„ Ùˆ Ù…ØØªÙˆØ§ÙŠÙŠ Ú©Ù‡ ÙŠÚ© سازمان سياسي انجام مي دهد، نيست. اما ÙŠÚ© رسانه هم بايد رو به جلو داشته باشد. بايد با زمان تغيير کند، مخصوصا وقتي Ú©Ù‡ آن رسانه «سرنگوني طلب» است. در اينجاست Ú©Ù‡ Ø´Ú©Ù„ Ùˆ Ù…ØØªÙˆØ§ Ùˆ تغييرات دچار دستخوش مي شوند Ùˆ بايد هم بشوند، چون پروسهء سرنگوني با زمان تغيير مي کند، خواست هاي پروسهء سرنگوني با زمان تغيير مي کند، Ùˆ ÙŠÚ© رسانه بايد همراه با اين خواست ها Ùˆ تغييرات، در Ø´Ú©Ù„ Ùˆ ماهيت تغيير کند.
*به نظر من «منش Ùˆ روش سرنگوني»، با توجه به «شرايط بين المللي» در دو ÙØ§Ú©ØªÙˆØ± خلاصه مي شود، «گلوله» Ùˆ «ديپلماسي». ÙØ§Ú©ØªÙˆØ± اول Ú©Ù‡ خارج از توان سايت ديدگاه Ùˆ Ø¨ØØ±Ø§Ù† Ùˆ علي ناظر است، اما براي ÙØ§Ú©ØªÙˆØ± دوم مي توان به پروسهء مبارزه، Ùˆ به مبارزان در ØØ¯ باور ها Ùˆ نگرش هاي خودم (Ùˆ شما) به عنوان ÙŠÚ© رسانهء «مستقل Ùˆ غير وابسته» ياري رساند.
*به هر ØØ§Ù„ØŒ اميدوارم Ù‡ÙØª سال ديگر اگر عمري باقي بود، بتوانم نظر شما را عوض کرده باشم. توجه داشته باشيد Ú©Ù‡ من به سايت Ø¨ØØ±Ø§Ù† به عنوان ÙŠÚ© پروژه طولاني مدت نگاه مي کنم Ùˆ اصلا عجله براي ÙØ¹Ø§Ù„ کردن آن ندارم، Ùˆ اگر هم Ùکرکنم Ú©Ù‡ تمام Ù…ØØ§Ø³Ø¨Ù‡ هايم با توجه به امکانات Ùˆ توان شخصي خودم عملي نيست، پرونده پروژه را مي بندم، Ùˆ به کاري ديگر، در راستاي پروسهء سرنگوني، مي پردازم.
به عنوان ØÙسن ختام، ديدگاه سرنگوني طلب Ùˆ ÙØ±Ø§Ø³Ø§Ø²Ù…اني باقي خواهد ماند اما در Ø´Ú©Ù„ Ùˆ Ù…ØØªÙˆØ§ÙŠÙŠ Ø¯ÙŠÚ¯Ø±.
شاد و سرسبز باشيد
علي ناظر – 15 تير 1385